Psychologia kłamstwa Tomasz Witkowski

Chcesz się dowiedzieć jak kogoś okłamać?
To nie licz na tę książkę.
Z niej dowiesz się jak obronić się przed kłamstwem.

Chyba jedyna tak wyczerpująca pozycja polskiego autora na naszym rynku. Kłamstwo to najbardziej popularny rodzaj manipulacji językowej. Ponieważ korzystamy z niej wszyscy, wydaje nam się, że znamy ją dobrze. Lektura książki z pewnością pozbawi nas takiego przekonania. Okazuje się bowiem, że techniki kłamania mogą być niezwykle wyrafinowane a przez to skuteczne. Autor przedstawiając wyniki badań nie pozostawia nam złudzeń co do naszych umiejętności wykrywania kłamstwa. Dzięki książce poznamy także tajniki działania tak kontrowersyjnych urządzeń jak wykrywacze kłamstwa. Polecamy ją wszystkim, którzy z kłamstwem się zetknęli i chcą się bronić przed okłamywaniem, ale w szczególności ludziom, których praca polega na ciągłym wykrywaniu kłamstwa – prawnikom, śledczym, psychologom, negocjatorom, policjantom.

Recenzje
Jerzy Bralczyk
Profesor

Kłamstwo to temat atrakcyjny i modny. Jeśli nasze komunikowanie się z innymi ma charakter gry, jak twierdzi wielu, miejsce kłamstwa w komunikowaniu jest trwałe i konieczne.

Choć, oczywiście, kłamstwem skłonniśmy gardzić, czytamy o nim chętnie. Chętnie też przeczytałem książkę Tomasza Witkowskiego o psychologii kłamstwa. Jest nie tylko ciekawie i barwnie napisana, pełna rzetelnej wiedzy i świetnych przykładów – jest także prawdziwa. Pozwala kłamców rozumieć, ale pozwala też bronić się przed nimi. Sądzę, że umożliwia nam też obronę przed naszymi kłamstwami.

Rozwiń
Olga Tokarczuk

Kiedy mówimy „kłamstwo” wydaje nam się, że mamy na myśli coś szczególnego, rzadkiego jak mutacja, peryferyjnego jak odstępstwo od normy, którą jest przecież prawda. Lecz, gdy uważnie przyjrzeć się temu, co nas otacza, wtedy powoli zaczniemy odkrywać, że kłamstwo ukryte pod wieloma maskami – reklama, polityka, drobne gry między ludźmi – przerasta nasze życie.

Niedomówienia, niewinne mijanie się z prawdą, przemilczania – ten cały arsenał towarzyszy nam wszędzie. Badania mówią, że przeciętny człowiek kłamie dwa razy dziennie, więc pospolitość kłamstwa jest zadziwiająca. A jednak brak jest na ten temat książek, pisanych zwłaszcza z perspektywy psychologicznej.

Czym jest kłamstwo i dlaczego kłamiemy? Czy predyspozycje ku temu są wrodzone czy jest to jedna z umiejętności przystosowawczych? W jaki sposób kłamiemy i jakiego rodzaju zysk osiągamy? Czy są ludzie, którym obce jest łamanie ósmego przykazania? Czy są wiarygodne sposoby wykrycia kłamstwa?
„Psychologia kłamstwa” jest sondą, zapuszczającą się w głąb tego morza pytań i ustanawiającą podstawowy porządek. Żywo napisana i ilustrowana wieloma przykładami z życia i literatury szkicuje zarysy dziwnego i trochę przerażającego uniwersum, którego władcą jest homo mendosus, człowiek kłamiący.

Rozwiń
Elżbieta Jasińska

Karą kłamcy nie jest to, że mu nikt nie uwierzy, lecz to, że sam nie potrafi nikomu uwierzyć.
George Bernard Shaw

Przywykliśmy do tego, że jesteśmy okłamywani, więc kłamstwo i z naszych ust jakoś łatwiej wydobyć. Jednocześnie z łatwością gardzimy kłamstwem i kłamcami. Pragniemy móc komuś zaufać i wzbudzać zaufanie u innych ludzi.

Możemy decydować o tym, czy prawdomówność będzie naszą cechą. Natomiast przed kłamcami można się obronić. Dla tych, którzy jeszcze nie znaleźli sposobu, polecam lekturę tej książki.

Tomasz Witkowski rozpoczyna książkę wstępem, w którym próbuje wyjaśnić czytelnikowi, dlaczego publikacja ta powstała. Zauważa, że „w życiu codziennym potrzebujemy (…) narzędzi, aby odróżnić dobro od zła. Jednym z nich będzie z pewnością umiejętność rozróżniania prawdy i kłamstwa”.

Książka ta jest charakterystyką – jak sam tytuł wskazuje – tego drugiego elementu, i to charakterystyką psychologiczną. Moglibyśmy spodziewać się niezrozumiałych, psychologicznych, trudnych do rozszyfrowania terminów, tymczasem autor zaskakuje nas barwnym, ciekawym językiem.

Zasadnicza część publikacji rozpoczyna się od historycznego ujęcia kłamstwa. Wydawać by się mogło, że wątek niepotrzebny, a jednak bardzo interesujący, napisany stylem odbiegającym od historycznych opowieści, co jest moim zdaniem pozytywną stroną książki. Również w pierwszym rozdziale autor próbuje kłamstwo zdefiniować i odnaleźć odpowiedź na pytanie: dlaczego tak trudno kłamać? Rozdział ten rozpoczyna i kończy jednocześnie część teoretyczną publikacji.

Drugi rozdział, traktujący o motywach kłamstwa, jest początkiem części praktycznej. Natomiast trzeci rozdział to psychologiczny portret kłamcy. Strategie kłamania analizuje autor w rozdziale czwartym.

Dwa kolejne rozdziały stanowią chyba najbardziej praktyczną część książki, ponieważ rozdział piaty traktuje o manipulacjach językiem i informacją, czyli odpowiada na pytanie: jak bywamy okłamywani? Rozdział szósty skupia się na wykrywaniu kłamstwa. Dzieło wieńczy spis literatury na temat opisywanych w książce mechanizmów psychologicznych i zjawisk z nimi związanych.

Książka ta stanowi niesamowicie ciekawą publikację dotyczącą tematu jakże rzadko poruszanego. Dla tych, którzy wolą refleksyjne ujęcie problemu, charakteryzuje kłamstwo, kłamcę i strategie kłamania. Natomiast zwolennikom praktyki pozwala kłamców zrozumieć i bronić się przed nimi, co stanowi ogromny atut tej książki. Nie tylko pozostawia czytelnika z ogromem psychologicznej, rzetelnej wiedzy, ale też ilustruje za pomocą przykładów z życia i z literatury, jak tę wiedzę wykorzystać. Polecam!

Rozwiń